آیا موسیقی غمگین بر آرامش انسان ها تاثیر مثبت یا منفی دارد؟ - مجله آزمون اول

از نظر روانشناسان گوش دادن به آهنگ های غمگین برای افرادی که از افسردگی رنج می برند، عزت نفس پایینی دارند، اخیرا عضوی از خانواده خود را از دست داده اند و یا شکست تجاری و عشقی داشته اند؛ خیلی مناسب نیست.

به همین دلیل بهتر است بیشتر به سراغ آهنگ های شاد یا آرام بروند. اما اخیرا نتایج تحقیقات گروهی از محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در سال 2015 نشان داد که افراد افسرده معمولا موسیقی غمگین را بر موسیقی شاد ترجیح می دهند و این مساله به بهبود خلق وخو و احساسات آن ها یاری می نماید.

به گونه ای که انگار اثری مشابه با قرص های آرامبخش را برای آن ها دارد. این یافته ها در ماه فوریه همان سال در ژورنال معتبر ایموشن (Emotion) منتشر شد.

درحالی که طبق باور گذشته متخصصان روانشناسی، ادامه این مسئله خواسته یا ناخواسته می تواند منجر به حفظ حالات غم انگیز و فلج نماینده افسردگی در آن ها گردد. بنابراین هنوز ابهامات زیادی در خصوص اثرات متفاوت موسیقی غمگین بر آرامش افراد مختلف وجود دارد!

پارادوکس لذت بخش گوش دادن به موسیقی غمگین

غم و اندوه مانند خشم و شادی احساسات طبیعی هستند که در فرهنگ های مختلف جهانی به یک شکل بیان می شوند.

علاوه براین، درک ما از انواع موسیقی نیازی به آموزش ندارد و خود به خود تاثیر خود را بر روح و جان ما می گذارد.

به عنوان مثال، شنیدن یک اجرای غمگین ویولن سل می تواند یک حالت واقعی غم و اندوه در هر مستمع ای ایجاد کند.

اگرچه غم و اندوه اصولا به عنوان یک احساس منفی تلقی می شوند؛ اما با توجه به نتایج تحقیقات اخیر، راز این پارادوکس زیبایی شناختی و لذتی که افراد مختلف از گوش دادن به موسیقی غمگین تجربه می نمایند چیست؟ شواهد جمع آوری شده نشان می دهند که علت این پارادوکس به ترکیبی از عوامل زیر مربوط می گردد:

نوستالژی

موسیقی غم انگیز محرک قدرتمندی برای یادآوری خاطرات نوستالژیک گذشته است. چنین بازنگری انعکاسی از خاطرات نوستالژیک ممکن است باعث بهبود خلق وخو گردد، به خصوص اگر خاطرات مربوط به لحظات محوری و معنی دار زندگی باشند (مثل دوران دبیرستان یا دانشگاه). در واقع ما از شیرینی یادآوری این خاطرات لذت می بریم.

احساسات جایگزین

اصولا گوش دادن به موسیقی احساسات نیابتی را در مخاطبین ایجاد می نماید و به حافظه یاری می نماید تا احساس ناامیدانه یا احساسات منفی مانند خشم و غم را فراموش کند.

مثلا هنگامی که به موسیقی غمگین گوش می دهیم (یا یک فیلم غمگین تماشا می کنیم)، از هرگونه تهدید یا خطری که ممکن است موسیقی (یا فیلم) با خود به همراه داشته باشد، جدا می شویم. زیرا وقتی از زیبایی موسیقی غمگین گریه می کنیم، جنبه عمیقی از احساسات خود را به صورت جایگزین تجربه می کنیم.

پرولاکتین

در سطح بیولوژیکی، موسیقی غمگین با هورمون پرولاکتین مرتبط است. چراکه معمولا با گریه همراه است و به مهار غم های درون یاری می نماید.

موسیقی غم انگیز مغز را فریب می دهد تا با ترشح پرولاکتین، یک پاسخ جبرانی به جای پاسخ طبیعی بدهد.

در این شرایط، بدن با هجمه ترکیبی لذت بخش از هورمون های تسکین دهنده و آرامبخش روبرو می گردد و دیگر جایی برای بازگشت ندارد. در واقع پرولاکتین برای مقابله با دردهای روانی احساس آرامش ایجاد می نماید.

همدلی

همدلی نقش مهمی در لذت بردن از موسیقی غمگین دارد. همدلی را می توان به طور کلی به عنوان فرآیندی تعریف کرد که طی آن می توانیم آنچه را که شخص دیگری تجربه می نماید، درک و احساس کنیم. به همین ترتیب، گوش دادن به موسیقی غم انگیز ممکن است نگرانی همدلانه را در کسانی که تمایل زیادی به همدلی دارند ایجاد کند.

تعدیل احساسات

موسیقی غمگین مستمع را قادر می سازد تا از موقعیت های ناراحت نماینده خود (مثل جدایی و مرگ) رها گردد و به جای آن بر زیبایی موسیقی تمرکز کند.

بعلاوه، شعرهایی که با تجربه شخصی مستمع سازگار هستند، می توانند به بیان بهتر احساسات یا تجربیاتی که ممکن است شخص قادر به بیان آن ها نباشد، یاری نمایند.

یک دوست خیالی

معمولا هنگامی که افراد دچار پریشانی عاطفی یا احساس تنهایی می شوند، بیشتر تمایل به گوش دادن موسیقی غمگین دارند.

موسیقی غمگین را می توان به عنوان یک دوست خیالی تصور کرد که پس از تجربه آسیب های اجتماعی، برای ما زمینه حمایت و همدلی را فراهم می نماید.

در نهایت مستمع از حضور این دوست خیالی لذت می برد، زیرا می تواند در کنار آمدن با احساسات غم انگیز به او یاری کند.

سخن آخر

به طور کلی، ازآنجایی که موسیقی غمگین توانایی تأثیرگذاری بر احساسات، خلق وخو، حافظه و تمرکز را دارد؛ می توان در شرایط خاصی به عنوان موسیقی درمانی از آن برای برطرف اختلالات خلقی استفاده کرد. چراکه قدرت عاطفی موسیقی یکی از انگیزه های اصلی افرادی است که وقت، انرژی و هزینه زیادی را به آن اختصاص می دهند.

مجله تار و سه تار: مجله تار و سه تار، محفلی از هنر و ساز ایرانی بسازیم.

سفر به کیش: سفر به کیش، جاذبه های دیدنی ایران را با ما دنبال کنید.