بیماری های ناشی از غذا

به گزارش مجله آزمون اول، بیماری های ناشی از غذا یکی از شایع ترین و شدیدترین مسائل بهداشت عمومی در جهان امروزی است که بار سنگینی را بر زندگی انسان ها تحمیل کرده است. این بیماری ها از مصرف غذاها و آشامیدنی های آلوده بوجود می آیند و تا کنون بیشتر از 250نوع از این بیماری ها کشف شده اند که غالباً عفونی بوده و از طریق باکتری ها، ویروس ها و انگل های مختلف ایجاد می شوند. سایر بیماری ها هم از مسمومیت حاصل از سموم ایجاد می گردند. میکروب ها و

نویسنده: سلطانعلی محبوب

بیماری های ناشی از غذا یکی از شایع ترین و شدیدترین مسائل بهداشت عمومی در جهان امروزی است که بار سنگینی را بر زندگی انسان ها تحمیل کرده است. این بیماری ها از مصرف غذاها و آشامیدنی های آلوده بوجود می آیند و تا کنون بیشتر از 250نوع از این بیماری ها کشف شده اند که غالباً عفونی بوده و از طریق باکتری ها، ویروس ها و انگل های مختلف ایجاد می شوند. سایر بیماری ها هم از مسمومیت حاصل از سموم ایجاد می گردند. میکروب ها و سموم از طریق دستگاه گوارش وارد بدن می شوند و علائمی را ایجاد می نمایند که از ناراحتی روده تا دهیدراتاسیون شدید، اسهال خونی و مرگ تغییر می یابد. البته بعضی از آنها علائمی از خود نشان نمی دهند.

شدت و عوارض بیماری های ناشی از غذا از طرف مسؤولین بهداشت عمومی معمولا غیر واقعی برآورد می شود و فقط در سال های اخیر آن هم به علت عوارض تهدید نماینده شیوع تعدادی از بیماری های ناشی از غذا در بعضی از کشورهای جهان، نگرانی در مورد اهمیت بهداشت عمومی این بیماری ها افزایش یافته است. بعلت ضعف سیستم گزارش دهی، آمارهای قابل اعتمادی در مورد این بیماری ها در دسترس نمی باشد، لذا برآورد مقدار شدت آنها بسیار مشکل است. با وجود این از روی شیوع بیماری های اسهالی در بچه ها و نوجوانان می توان به وخامت اوضاع پی برد. سالانه حدود 1500میلیون کودک بصورت مستقیم از این بیماری ها جان می سپارند و بطور غیر مستقیم میلیون ها کودک از اثرات توام اسهال و سوء تغذیه رنج می برند.

عواقب بهداشتی بیماری های ناشی از غذا:

عواقب بهداشتی بیماری های ناشی از غذا بسته به نوع بیماریزا، درصد درمان و مدت درمان و عوامل دیگر که مقاومت فردی و حساسیت فرد را تعیین می سازند، فرق می کند. علائم حاد شامل اسهال، تهوع، درد شکم، گرفتگی عضلات، تب و یرقان هستند. بعضی از عفونت های ناشی از غذا می توانند منجر به عوارض جدی شوند و سیستم های قلبی -عروقی، کلیوی، مفصلی، تنفسی یا ایمنی را مبتلا سازند. در بین گروه های آسیب پذیر، این اثرات جدی تر است.

تکرار شیوع بیماری های ناشی از غذا منجر به سوء تغذیه می شود که بر روی رشد و سیستم ایمنی نوزادان و بچه ها اثرات جدی می گذارد، کودکی که مقاومت بدنی او ضعیف شده باشد، در مقابل سایر بیماری ها از جمله بیماری های تنفسی آسیب جدی می گذارد، کودکی که مقاومت بدنی او ضعیف شده باشد، در مقابل سایر بیماری ها از جمله بیماری های تنفسی آسیب پذیر می شود و بطور ثانویه وارد یک سیکل معیوب سوء تغذیه و عفونت می شود. بسیاری از نوزادان و بچه ها نمی توانند در این شرایط زنده بمانند.

عواقب اقتصادی بیماری های ناشی از غذا:

بیماری های ناشی از غذا، علاوه بر عواقب بهداشتی از نظر اقتصادی هم خیلی پرهزینه هستند و عامل عمده ای در کاهش درآمدهای اقتصادی بشمار می فرایند و هزینه های بالایی را در سطوح مختلف جامعه به بار می آورند. این هزینه ها را در سه بخش زیر می توان جمع آوری نمود:

1- هزینه های مراقبت های بهداشتی که شامل هزینه های پزشکی، بیمارستانی، دارویی و آمبولانسی می باشد.

2- هزینه های وارده به خانواده و جامعه شامل هزینه های مربوط به کاهش قدرت تولید و هزینه های مستقیم ناشی از بیماری هایی که به خانواده تحمیل می شود.

3- هزینه های وارد به مؤسسات تجاری از قبیل بستن محل کار، جریمه و تعقیب قانونی و بالاخره کاهش مشتری بعلت از دست دادن اعتبار.

منابع عمده شیوع بیماری های ناشی از غذا:

بقای میکروارگانیسم ها:

1- حرارت ناکافی 2- پخت ناکافی.

رشد میکروارگانیسم ها:

1- نگهداری ناکافی در یخچال 2- سرد کردن ناکافی 3- نگهداری غذاهایی که به حد کافی داغ نیستند.

آلودگی با میکروارگانیسم ها:

1- مصرف وسایل آلوده 2-آلودگی بوسیله شخص مبتلا 3- مصرف مواد خام آلوده 4-آلودگی های متقابل 5- افزودن مواد شیمیایی 6- مصرف مواد غذایی حاوی سموم طبیعی.

عوامل شیوع بیماری های ناشی از غذا:

صنعتی شدن

شهرنشینی

تغییر در شیوه زندگی

تغییر در هرم جمعیت

تجارت بین المللی غذا

آلودگی محیط، فقر و عدم تسهیلات غذا

گردشگری

ضعف آگاهی، نگرش و کاربست دست اندرکاران و مصرف نمایندگان مواد غذایی

نتیجه گیری

بیماری های ناشی از غذا در بعضی موارد بویژه در بین گروه های آسیب پذیر از جمله بچه ها، سالمندان، زنان باردار، افراد مبتلا به سوء تغذیه و افراد با سیستم ایمنی ضعیف که دسترسی به درمان کافی ندارند، کشنده است، ولی در اغلب موارد بویژه در افراد با سیستم ایمنی مناسب، در طی چند روز یا چند هفته بهبودی می یابد. بعلاوه بسیاری از این بیماری ها قابل پیشگیری هستند، به شرط آنکه دست اندرکاران مواد غذایی در رابطه با عرضه غذای مطمئن بهتر آموزش ببینند و مصرف نمایندگان هم در رابطه با انتخاب غذای خود بهتر راهنمایی شوند.

منبع: جهانی تغذیه شماره 110