نیلی: عدم توجه نخبگان به علوم پایه یکی از نگرانی های جامعه علمی است - مجله آزمون اول

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرنگاران، محمود نیلی احمد آبادی رئیس دانشگاه تهران در مراسم شروع سال تحصیلی دانشگاه ها که امروز 23 شهریور ماه در دانشگاه تهران برگزار شد گفت: ضمن عرض سلام و خیر مقدم خدمت ریاست محترم جمهور، وزرای محترم، اساتید و دانشجویان، میهمانان و دیگر شرکت کنندگان محترم مراسم، شروع سال تحصیلی را تبریک عرض می کنم و آرزو می کنم آموزش عالی سالی درخشان تر را در پیش رو داشته باشد.

وی ادامه داد: مراسم شروع سال تحصیلی سال جاری می توانست فرصت مناسبی برای مرور عملکرد هشت سال گذشته آموزش عالی و نگاهی به آینده آن باشد، ولی شیوع ویروس کرونا و کیفیت پاسخ آموزش عالی و مدیریت این پدیده که همه ابعاد جامعه را به شدت تحت تاثیر قرار داده می تواند جایگزین ارزیابی هشت سال گذشته شده و تا حد زیادی عملکرد، توانمندی ها و مسئولیت پذیری دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی را نشان دهد.

نیلی اضافه نمود: همان گونه که همه گان مطلع هستند بعد از چین ایران جزو اولین کشور هایی بوده که با پدیده شیوع ویروس کرونا روبرو شد. عدم دسترسی کامل به اطلاعات آنچه در چین می گذشت باعث شد تا ایران خود بدون داشتن تجربه کافی برای مقابله با این نوع بیماری واگیردار و عمدتا به استناد دانش و توانمندی های خود شرایط را مدیریت کند.

رئیس دانشگاه تهران با بیان اینکه شیوع ویروس کرونا در کنار همه مسائل باعث شد تا در پس هیاهوها، رقابت ها و مصرف زدگی، مردم جهان به خود آمده و آنچه انجام داده و می دهند را مرور کرده و با نگاه منطقی تر به آینده بشر و زمین فکر کنند؛ اظهار کرد: شیوع این ویروس یکبار دیگر جایگاه و نقش ویژه علم و دانش را آشکار کرد، به اصلاح برخی از انگاره ها و باور های غلط کمک کرد و نشان داد که بی توجهی به علم به ویژه علوم پایه و بنیادی تا چه میزان می تواند برای آینده کشور و جهان آسیب زا باشد. از همین منظر است که نتیجه سرمایه گذاری های کشور و دانشگاه ها و البته کم کاری ها در علوم پایه و بنیادی مشخص می شود و نشان می دهد که فقط به نتیجه فوری، ملموس و کاربردی در حوزه علم و دانش نبایستی توجه کرد.

نیلی ادامه داد: یکی از نگرانی جامعه علمی کشور عدم توجه کافی به علوم پایه و بنیادی است که کمتر مورد توجه نخبگان جوان و سیاست گذاران قرار گرفته است. برای عدم استقبال جوانان دلایل متعددی می توان ذکر کرد، ولی قطعا جایگاه و منزلت اجتماعی و آینده شغلی می تواند از جمله دلایل آن باشد. برای مثال تعداد شرکت کنندگان در آزمون سراسری سال جاری در گروه ریاضی فیزیک حدود 150 هزار نفر بوده در حالی که گروه علوم تجربی 594 هزار و گروه علوم انسانی حدود 341 هزار نفر بوده است.

وی اضافه نمود: اگرچه افزایش شرکت کنندگان در گروه علوم انسانی با توجه به نقش و جایگاه آن خبر خوبی است، ولی کاهش تعداد شرکت کنندگان گروه ریاضی و فیزیک با توجه به اهمیت علوم پایه و بنیادی و نیاز مبرم کشور به تولید و توسعه زیرساخت ها می تواند نگران کننده باشد.

رئیس دانشگاه تهران با بیان اینکه یکی از امکان های شغلی دانشجویان علوم پایه قطعا آموزش و پرورش است و اکنون که تنها جهت ورود به آموزش و پرورش دانشگاه فرهنگیان مشخص شده است؛ اظهار کرد: ضمن تشکر از این دانشگاه که از ظرفیت سایر دانشگاه ها برای تامین نیاز خود به خوبی استفاده کرده است امید است که تمهیدات بیشتری مانند بورسیه کردن دانشجویان سایر دانشگاه ها در رشته های مورد نیاز امکان ورود نخبگان دانشگاهی در علوم پایه به آموزش و پرورش بیش از گذشته فراهم شود که هم به نفع آموزش و پرورش و هم به نفع توسعه علوم پایه خواهد بود.

رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: از دیگر عوامل موثر افزایش بودجه پژوهش در زمینه علوم بنیادی و پایه است که نیاز به توجهات بیشتر از سوی دستگاه های مسئول دارد. خوشبختانه دانشگاه های کشور در این مدت به خوبی نشان دادند که از توانمندی های بسیار ارزشمند و غنی برخوردارند و دانشگاه ها و دانش آموختگان آن ها در حوزه های مختلف از جمله در قالب شرکت های دانش بنیان خدمات بسیار مفیدی را در مقابله با ویروس کرونا ارائه نمودند. شاید یکی از بارزترین عملکرد دانشگاه ها ارائه دروس به روش (مجازی) الکترونیکی بود. برای مثال دانشگاه تهران دقیقا از روی دوم بعد از تعطیلی آموزش حضوری برنامه های آموزشی خود را به شیوه الکترونیکی به میزان 70 درصد شروع کرده و آن را به سرعت به کیفیت قابل قبول رساند و خوشبختانه تا به امروز کلیه فعالیت های آموزشی و پژوهشی با کیفیت قابل قبول ادامه یافته است.

نیلی با اشاره به اینکه اقدام ارزشمند دولت در اختیار قرار دادن اینترنت رایگان توسط اپراتور ها و برخی تامین کنندگان اینترنت تا پایان خرداد ماه تحمل شرایط را برای دانشجویان راحت تر کرد؛ اضافه نمود: در ترم جاری که آموزش ها همچنان به ناچار به شیوه الکترونیکی ارائه می شود تقاضای دانشگاه ها به ویژه دانشجویان و خانواده آن ها در اختیار قرار دادن اینترنت رایگان برای استفاده کنندگان سامانه های آموزش الکترونیکی دانشگاه ها است.

وی بیان نمود: عدم دسترسی به اینترنت رایگان برای دانشجویان با توجه به حجم برنامه های آموزشی بار سنگین اقتصادی را به دوش دانشجویان به ویژه دانشجویان کم بضاعت خواهد گذاشت که می تواند باعث ایجاد اختلاف در امر یادگیری دانشجویان شود.

رئیس دانشگاه تهران اضافه نمود: دانشگاه ها در سایر حوزه ها هم سعی در انجام مسئولیت های اجتماعی و انجام پژوهش و فناوری در حوزه های مقابله با شیوع ویروس و تاب آوری اجتماعی داشته اند. در کنار آنالیز و مطالعات برای تحلیل و ارائه راهکار در مسائل اقتصادی، اجتماعی، کارآفرینی، روان شناختی، دانشگاه های تهران، علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی با پشتیبانی و ستاد اجرایی فرمان امام، صندوق شکوفایی و نوآوری و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با تشکیل کارگروه های علمی و تخصصی: تشخیص و مقابله با ویروس کویید -19 با رویکرد های بیوفیزیکی، زیست حسگر ها و کیت های تشخیص ویروس کووید -19، روش های درمان و تولید واکسن برای ویروس کویید -19، سیستم های هوشمندی و آنالیز داده مرتبط با کووید -19، ویروس شناسی و فن آوری نانو مرتبط با کووید -19 ، ایجاد نمایشگاه مجازی دستاورد های مرتبط با کرونا، برگزاری همایش مجازی بین المللی مرتبط با کرونا به دستاورد های نوآورانه و بعضا بی نظیری در سطح ملی و بین المللی مانند تشخیص بی درنگ ویروس کرونا با کارآزمایی 97 درصد دست یافته که برخی از نتایج آن ها رسانه ای شده و در آینده امیدوارم کشور شاهد نتایج و دستاورد های بیشتری باشد. اما این دستاورد ها به شرط تشکیل یک کمیته ملی پژوهش و فناوری کشور در کنار سایر امکانات پشتیبانی، درمانی و اقتصادی می تواند دستاورد های عظیم تری برای کشور در حوزه مقابله با شیوع ویروس کرونا داشته باشد.

وی اضافه نمود: تشکیل این کمیته مدت ها پیش توسط دانشگاه تهران پیشنهاد، ولی متاسفانه هنوز مورد توجه قرار نگرفته است. اگرچه با تاخیر امید است این پیشنهاد اجرایی شده تا مردم ایران بیش از گذشته از نتایج خدمات جوانان، متخصصین و دانشمندان خود بهره مند شوند.

نیلی در پایان خاطر نشان کرد: نکته پایانی موضوع پیش نویس لایحه اصلاح قانون اقتصادیات های مستقیم است که موارد پیشنهادی از سوی وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری اعلام شده است. به نظر می رسد علی رغم اهمیت و جایگاه پژوهش های کاربردی و فعالیت های شرکت های دانش بنیان، در لایحه پیشنهادی این موارد مورد توجه و پشتیبانی کافی قرار نگرفته و نسبت به گذشته عقب گرد هم داشته است. ضمن تاکید بر اهمیت قانون اصلاح اقتصادیت ها تقاضای دانشگاه ها توجه کافی به پیشنهادات جناب آقای دکتر غلامی و اعمال آن ها در لایحه است.

در پایان اجازه می خواهم مراتب تشکر و قدردانی دانشگاه ها را از همه کسانی که در امر مقابله با ویروس کرونا فعالیت و ایثار کرده اند به ویژه کادر بهداشت و درمان کشور ابراز داشته برای همه بیماران آرزوی شفاعت عاجل و برای درگذشتگان و شهدای این راه آرزوی آمرزش و علو درجات داشته باشم.