پرواز اژدهای زرد بر فراز دنیا
به گزارش مجله آزمون اول، در روزهایی که ویروس کرونا با سرعتی غیرقابل تصور دنیا را در برگرفته و کشورها بیش از پیش نیازمند همکاری بین المللی هستند، سازمان بهداشت دنیای به میدانی برای نبرد امریکا و چین بدل شده است. در این میان در حالی که ترامپ یاری ها به سازمان بهداشت دنیای را قطع نموده، دولت چین با شعار دفاع از آرمان ها و اصول چندجانبه گرایی بین المللی، 30 میلیون دلار به سازمان بهداشت دنیای تزریق کرد.
چین پیش تر نیز با حضور موثر در یک سوم مؤسسه های وابسته به سازمان ملل، جایگاهش را تقویت نموده بود. اما آیا رؤیای چین برای حاکمیت بر دنیا محقق می شود، در مقابل آیا دولت ترامپ این فزونی چینی ها را تاب می آورد. سایت چاینا فایل کانورسیشن وابسته به اندیشکده مطالعات سیاسی آسیا به آنالیز تحلیلی این موضوع در قالب نظر 8 نفر از کارشناسان پرداخته است.
فرصت طلایی چین
جرمی یونده
رئیس دانشکده هنرهای آزاد دانشگاه مینه سوتا و کارشناس سیاسی و بهداشت دنیای
نفوذ فزاینده چین در حاکمیت دنیای را از چند جنبه می توان آنالیز کرد. نخست؛ قوانین حاکم بر اصول چند جانبه گرایی در عصر فعلی بازتابی از تشکیلات قدرت پس از جنگ دنیای دوم است. به عبارت دیگر با وجود جابه جایی قدرت در میان جامعه دنیای اما ساختار کلی ثابت مانده. دوم؛ پیشرفت های مالی و سیاسی چین مطالبات دنیای را متناسب با این رشد و پیشرفت از این کشور بالاتر برده. سوم؛ بی میلی دولت کنونی امریکا به همکاری های چندجانبه گرایانه، فضای مناسبی را برای حضور چین فراهم نموده است. چین همیشه روابط مبهمی در ساختار حاکمیت دنیای دارد. برای کشورهای دنیا سوم، نقش پیشران و رهبر را ایفا می نماید و موضعش در برابر کشورهای در حال توسعه، تمرکز بر همکاری دو جانبه است. به همین دلیل سازمان های دنیای بودن با چین را به رها کردن آن ترجیح می دهند. به طور مثال؛ موضع سازمان بهداشت دنیای در برابر اتهامات وارد شده بر چین در بحران کرونا، می توانست سرزنش گر باشد اما این سازمان از این کشور به خاطر همکاری هایش قدردانی هم کرد. شاید در این میان اگر امریکا نقش مؤثرتری در این سازمان داشت شرایط جور دیگری رقم می خورد.
پکن یکه تاز عرصه سیاسی
دان بائر
مسئول ارشد اندیشکده کارنگی اندومنت در موضع صلح بین المللی
چین در سازمان های چند جانبه به دنبال اهداف خود می شود. اما در مواجهه با چالش های پیش روی دنیا- تغییرات آب و هوایی، مهاجرت و بحران شیوع- سازمان های چند جانبه محل تبادل سیاست های کشورها برای فرار از بحران خواهند بود. پس در این شرایط نفوذ چین در این سازمان ها تنها نیمی از احتیاجها را رفع می نماید، نیم دیگر امریکا و دیگر دولت هایی خواهند بود که آنها در برهه فعلی همکاری هایشان را کاهش داده یا به طور کلی عقب نشینی نموده اند. بنابراین چین به سیاست آرمانی چین- امریکا گره خورده است و امریکا باید این نقش نفوذپذیر چین را بپذیرد. حال در این شرایط آیا ملت ها باید قوانین دنیای را بر پایه رقابت قدرت های عظیم ببینند، یا باید برای تقویت سیستم بین المللی هزینه نمایند. به باور تحلیلگران هر دو مورد کنار هم معنا دارد. با وجود این در غیاب امریکا و دیگر هم پیمانانش، چین می تواند جولان دهد. به عبارت دیگر انزوای امریکا و هم پیمانانش در سیستم بین المللی، تعبیری جز پذیرش رفتار چین نخواهد داشت. از سوی دیگر از آنجا که سازمان های چند جانبه به چین اعتبار می دهند اگر این کشور بدون درنظر دریافت ضروریات سیستم حاکمیت دنیای بر کسب منافع خود تمرکز کند دیگر این اعتبار نصیبش نمی شود.
تمرکز پکن بر آموزش و ظرفیت سازی
آرون هالگوآ
استاد حقوق در دانشگاه نیویورک
ظهور نقش چین در سازمان بین المللی کار شباهت های بسیاری به گسترش نفوذ این کشور در دیگر آژانس های زیرمجموعه سازمان ملل متحد دارد. چین ابتدا از به رسمیت شناختن سازمان بین المللی کار امتناع می کرد و حتی در دهه 1970 خود را عضو غیرفعال این سازمان نامید اما رفته رفته و در راستای منافع ملی خود نقش خود در این سازمان را افزایش داد. دولت پکن این کار را با هدف گذاردن تمرکز بیشتر بر آموزش و برنامه های ظرفیت سازی انجام داد. این کشور سپس در راستا ارائه یافته های خود به دیگر کشورهای عضو گام برداشت و بودجه های یاریی را در اختیار این سازمان بین المللی قرار داد. هرچند که بیشتر این بودجه های یاریی در راستای منافع ملی خود و طرح عظیم یک جاده یک کمربند بود. با اینکه کمیته آزادی تجمع سازمان دنیای کار دست کم 7 مورد طرح شکایت از چین نموده است، این شکایت ها باعث نشد، چین مشارکت در این سازمان را کم کند بلکه از راه های دیگر در این سازمان فعالیت کرد. بنابراین نباید اینگونه تصور کرد که همکاری و مشارکت چین در سازمان بین المللی کار شرورانه است زیرا همان تمرکزی که این کشور بر برنامه های ظرفیت سازی گذاشت، منافع قابل توجهی را برای این سازمان به ارمغان آورد.
چین خالق مؤسسات چندملیتی جدید
ماریا اَدل کارای
محقق علوم سیاسی
سیستم فعلی حکمرانی دنیا بر اساس معماری چندملیتی است که در واقع منعکس نماینده شیوه حکمرانی قدرت های غربی و ایده آل های لیبرال است. در دو دهه اول تأسیس این سیستم حکمرانی دنیا جمهوری خلق چین سازمان ها و قوانین بین المللی را به خاطر انقلاب طبقه کارگری خود نمی پذیرفت. اما پس از آنکه اصلاحات و گشایش هایی در این کشور رخ داد و در دهه 1970 این کشور با کشورهای غربی روابط حسنه برقرار کرد، عضویت و همکاری با این مؤسسات چندملیتی را با سرعت بسیار زیادی هم شروع کرد. حالا چین نه تنها عضو بسیاری از این سازمان ها است بلکه منافع خود را در حکمرانی دنیا دنبال می نماید. چین همچنین در ایجاد و شکل دادن به مؤسسات بین المللی جدید نظیربانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا، سازمان همکاری های شانگهای و ابتکار عمل یک کمربند یک جاده بسیار فعال است و ایده آل های خود را هم در حکمرانی دنیا پیاده می نماید. در چنین شرایطی امریکا برای محدود کردن نفوذ چین در حکمرانی دنیا استفاده از ابزارهای تهدید، انکار قدرت رقیب و اتهام زنی را شروع نموده و اتحادیه اروپا هم برای نخستین بار چین را یک رقیب سیستمی نامید. این در حالی است که امریکا و اتحادیه اروپا باید در تعریف هویت خود در حکمرانی دنیا بازنگری نمایند و اتحاد خود را برای مقابله با نفوذ چین تقویت نمایند.
بازیگردانی در سیستم دنیای
ملانیا هارت
مدیر ارشد پروژه سیاست چین در دل امریکا در واشنگتن
سیستم لیبرال حاکم بر دنیا معضل چین است. چراکه سیاست داخلی این کشور بر پایه اولویت حزب بر قانون است و منافع ملی که همان منافع حزب است بر منافع شخصی ارجحیت دارد. چین به دنبال القای این باور به سیستم حاکمیت دنیای است و عقب نشینی دولت ترامپ، فضای مناسبی برای نیل به این هدف در اختیار آن قرار داده است. پیغام سران چین برای مخاطب دنیای آشکار نیست و ایهام دارد. بواقع پکن درصدد همسو کردن سیستم حاکمیت دنیای با الگوی از پیش معین شده خود است تا فضای مانور بیشتری در داخل و خارج داشته باشد. چینی ها بخوبی دریافتند سازمان های چندجانبه فرصتی برای تغییر قوانین دنیای بر پایه منافع ملی است؛ موضوعی که دولت ترامپ از درک آن غافل ماند. پس پکن برای تغییر قوانین بازیگران خود را وارد میدان می نماید و امریکا عقب می نشیند و در نتیجه قوانین به نفع چین تغییر می نماید. در این شرایط تنها راه حل، نفوذ بیشتر دیپلمات های امریکایی در سازمان های چندجانبه ای مانند بهداشت دنیای است. این در حالی است که دولت ترامپ سیاستی کاملاً متناقض را پیش گرفته و پکن همچنان می تازد.
قدرت چین و انزوای امریکا
کورتنی فانگ
استادیار دپارتمان سیاسی دانشگاه هنگ کنگ
تمرکز چین بر نفوذ رهبری در سیستم حاکمیت دنیای این سؤال را به ذهن می نشاند که تکلیف آینده کشورهای غربی و هم پیمانانشان و نقش آنها در قوانین حاکم بر نظم بین المللی چه می شود؟ پاسخ این سؤال را می توان اینگونه اعلام کرد؛ افزایش حضور چین در مؤسسات چند جانبه برابر با انزوای امریکا خواهد بود. موضوعی که اخیراً در موضع جنجالی امریکا در قبال سازمان دنیای بهداشت رخ داد. جای خالی که امریکا در این سازمان ایجاد کرد توسط چین و هم پیمانانش پر شده است. گرچه با توجه به ظرفیت مالی، جمعیت زیاد، ظرفیت فناوری و جغرافیایی این کشور، آن را برای حضور پررنگ در سیستم چند جانبه بین المللی چندان مناسب نشان نمی دهد اما این فعالیت برای چین به عنوان عضوی از حوزه دنیای جنوب دارای اهمیت بوده و تا به امروز در کوشش های بین المللی و اقدامات دیپلماتیک خوب عمل نموده است. بنابراین با وجودی که هنوز نمی توان هدف واقعی چین برای حضور پررنگ در سیستم چندجانبه دنیای را دریافت اما بدون شک این کشور می تواند همچنان با سرمایه گذاری در سازمان بهداشت دنیای و... موقعیت خود را ارتقا دهد. چین برای نیل به اهدافش در این مدت فرافکنی های خصمانه را به حداقل رسانده اما در کل این دولت های دوست او خواهند بود که می توانند دیدگاه رهبری او بر دنیا را تقویت یا تضعیف نمایند.
از صعود صلح آمیز تا نفوذ مقتدرانه
مایکل بیکلی
استاد علوم سیاسی در دانشگاه تافتس
همه گیری ویروس کرونا چالش های بسیاری را برای حکمرانی دنیا و بویژه امریکا به وجود خواهد آورد و یکی از چالش هایی که همین حالا آشکار شده، نفوذ چین است که امریکا هراسی جدی از آن دارد. چین کمپینی برای شکل دادن مؤسسات بین المللی به راه انداخته است و با افزایش سرمایه گذاری در تعداد زیادی از این مؤسسات و قرار دادن مقامات چینی در پست های کلیدی این سازمان ها کمپین خود را پیش می برد. در دهه 1990 و اوایل دهه 2000 این کمپین در قالب بخشی از سیاست به قول چین صعود صلح آمیز پیش رفت. نفوذ چین در سازمان های دنیای نیز قابل توجه است و همین گویای آن است که در آینده ای نه چندان دور می تواند به جایگاهی ویژه در آنها دست یابد. چین 12 درصد از بودجه سازمان دنیای بهداشت را تأمین می نماید، این رقم در مقابل سهم 22 درصدی امریکا در بودجه این سازمان زیاد نیست اما در آوریل که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا تهدید به قطع بودجه این سازمان می کرد، چین بر میزان یاری های خود به این سازمان اضافه کرد و جای امریکا را گرفت. درواقع همه گیری کووید 19 فرصتی مناسب برای چین برای گسترش دایره نفوذ خود بود.
عضو ساده دیروز؛ مشارکت نماینده فعال امروز
ژا دائوجیونگ
کارشناس موسسه همکاری ها و توسعه جنوب- جنوب
به رغم فشارهای جدی ای که از سوی رسانه ها بر هر دو کشور امریکا و چین بر سر همه گیری کووید19 وارد می شود، مسائل مربوط به بهداشت عمومی یکی از موضوعات مناسب برای گفت و گو درباره افزایش مشارکت چین در حکمرانی دنیا است. در واقع در اوایل دهه 1990 بود که موضوع حکمرانی دنیا به عنوان یک دستور کار مطرح و رایج شد و چین با اینکه یکی از کشورهایی است که دیرهنگام به مؤسسات چندملیتی پیوست، کوشید قدرتمندتر از دیگر کشورها در این مؤسسات فعالیت کند بویژه مؤسساتی که سیستمی شبیه به سیستم سازمان ملل داشتند. در واقع اولاً هر کشوری از جمله چین کوشش می نماید که در یک مؤسسه بین المللی از یک عضو ساده به یک عضو مشارکت نماینده خود را ارتقا دهد و این یک فرایند و فرایند معمول و متداول است که با مذاکرات مداوم حاصل می شود. دوماً، صعود و سقوط های یک سازمان بین المللی در راستای منافع معمول بیشتریت اعضای آن سازمان قابل درک است. سوماً، همه گیری ویروس کرونا به طور ایده آل باید به عنوان یک فاکتور انگیزشی برای اتحاد اعضای سازمان دنیای بهداشت و حکمرانی دنیا قلمداد شود و کشورها کالاهای مورد احتیاج و خدمات را در زمان هایی نظیر شوک همه گیری کووید 19 در اختیار یکدیگر قرار دهند. این همان هدف ارزشمند شکل گیری مؤسسات چند ملیتی و همچنین دولت هاست.،ایران
منبع: ایران آنلایندنیای با نشاط مدرسه: دنیای با نشاط مدرسه | وبسایت ملزومات تحصیلی دانش آموزان