کرونایی که دست از سر مبتلایان برنمی دارد - مجله آزمون اول

به گزارش جام جم، در همه این موارد، اصل بیماری درمان شده اما نشانه های آن به جای مانده و فرایند عادی زندگی شما را مختل نموده ا ست. آنالیز ها نشان می دهد در بسیاری از افراد، پس از درمان کامل بیماری کووید-19 عوارض آن تا مدت ها باقی است یا پس از گذشت مدتی، برخی از عوارض آن مانند ریزش موی سر شروع می شوند. کرونای طولانی مدت عارضه ای است که افراد زیادی به آن دچار شده اند. اما این چه مفهومی دارد؟ درباره این موضوع با دکتر اصغر صفرزاده خسروشاهی، متخصص داخلی گوارش و عضو هیات رئیسه انجمن متخصصان داخلی ایران گفت وگو نموده ایم.

وقتی خیلی خسته هستید و بار روانی یا جسمی زیادی به شما تحمیل شده، از چه عبارتی برای توصیف آن استفاده می کنید؟ شاید با عبارت هایی مثل جان ندارم یا نمی کشم یا تمام شدم و... احوالتان را توصیف کنید. معمولا مبتلایان به کرونای طولانی مدت نیز از همین عبارت ها یا مشابه آن برای توصیف حالشان استفاده می نمایند. دکتر صفرزاده درباره احوال این افراد می گوید: از اواخر سال 1398/ 2019 که شاهد همه گیری ویروس کرونا هستم، بسیاری از افراد پس از ابتلا، دوره درمان را طی نموده و بهبود یافته اند اما در برخی افراد، عوارض بیماری تا مدت ها به جای مانده یا عوارض جدیدی پس از طی شدن دوره بهبود، بروز می نماید. در این شرایط افراد به کرونای طولانی مدت مبتلا شده اند. به این افراد اصطلاحا حاملان بلند مدت می گویند. به این علت که خستگی، ناتوانی و ضعف و دیگر عوارض ناشی از بیماری را به مدت طولانی با خود حمل می نمایند. این افراد به کرونای طولانی مدت دچار شده اند.

وی درخصوص یک نکته شرح داده و می گوید: پس از طی شدن دوره بیماری، طبیعی است تا مدتی بیمار به عوارض کرونا دچار باشد اما در صورتی فرد مبتلا به کرونای طولانی مدت می گردد که عوارض بیماری بیش از چهار هفته پس از طی شدن دوره بیماری ادامه داشته باشد یا عوارض جدیدی به آن اضافه گردد.

مهمانی که از خانه نمی رود

در ماجرای ابتلا یا عدم ابتلا به هر نوع بیماری سیستم ایمنی بدن، مهم ترین عامل است. در ابتلا به کرونا و همین طور کرونای بلندمدت نیز باید این نکته را مدنظر قرار گرفته است. این متخصص داخلی می گوید: برخی افراد بیش از دیگران به کرونای بلندمدت دچار می شوند؛ مانند سالخوردگان، افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی بدن، مبتلایان به بیماری های خاص، افراد دچار فقرغذایی، مبتلایان به سوء تغذیه و هر فردی که سیستم ایمنی بدن او به علت دچار نقص در عملکرد است.

با ما حمل می شوند

افرادی که به کرونا مبتلا شده اند، می دانند در دوره کرونا، عارضه های هجوم آورده به جسم و روان کم نیستند؛ از سرگیجه تا هراس از مرگ! در افراد مبتلا به کرونای طولانی مدت برخی از عوارض همراه فرد می مانند. دکتر صفرزاده درباره عوارض به جامانده و مدت آنها می گوید: از چهار هفته تا چند ماه پس از بهبود، عوارضی مانند سرگیجه، تنگی نفس و اختلال در تنفس، تپش یا کندی ضربان قلب، سرفه، درد مفاصل و درد در ناحیه قفسه سینه دیده می گردد. او ادامه می دهد: از دیگر عوارض می توان به اختلال در حافظه و تمرکز، اختلال خواب، دردهای عضلانی، سردرد، از دست دادن حس بویایی و چشایی، افسردگی و اضطراب، ضعف، تب خفیف، سرگیجه در زمان بلند شدن از رختخواب یا از روی مبل و جایگاه و احساس ضعف و ناتوانی بعد از انجام فعالیت های بدنی یا فکری اشاره نمود.

اندام ها را آرام نمی گذارد

کرونای طولانی مدت با عوارضی که به آن اشاره شد، بروز می نماید اما گاهی به همین نشانه ها ختم نمی گردد. به این معنی که اندام های مختلف بدن را هدف قرار داده و عملکرد آنها را مختل می نماید. این متخصص داخلی شرح می دهد: با آسیب به اندام ها، فرد وارد دوره بیماری مزمن به عنوان عامل ثانویه ناشی از ابتلا به کرونا می گردد. در واقع اگر تا پیش از این، دستگاه تنفس به درستی فعالیت می کرد، کرونا باعث آسیب به آن و اختلال در عملکرد ریه ها می گردد. اندام های مختلفی درمعرض آسیب قرار دارند که از شاخص ترین آنها می توان به قلب، ریه ها و مغز اشاره نمود.

دکتر صفرزاده در شرح آسیب به این اندام ها می گوید: کرونا می تواند به ماهیچه های قلب آسیب وارد نموده و نارسایی قلبی ایجاد کند. این عارضه، زمینه ساز بروز بیماری های قلبی دیگری نیز می گردد. ابتلا به کرونا، عارضه ای شبیه ذات الریه در فرد ایجاد می نماید. در افراد مبتلا به کرونای طولانی مدت، در واقع کیسه های هوایی کوچک یا آلوئول ها در ریه ها آسیب دیده و زمینه اختلال تنفسی طولانی مدت است.

این متخصص داخلی ادامه می دهد: کرونا می تواند روی مغز جوانان نیز اثر داشته و باعث سکته مغزی، تشنج و سندرم گِلِن باره گردد. حالتی که شخص دچار فلج موقت می گردد. این عارضه ها می توانند زمینه ساز ابتلا به پارکیسنون یا آلزایمر در سنین بالا یا در افراد سالخورده باشند. این متخصص داخلی درباره التهاب دائمی بدن می گوید: برخی افراد نیز ممکن است به التهاب طولانی مدت برخی اندام ها یا بافت ها مبتلا شوند. دکتر صفرزاده اضافه می نماید: عارضه های پوستی، ریزش موی سر، اختلالات گوارشی، بی اشتهایی، اختلال در بویایی و چشایی، آسیب به چشم ها و... از دیگر عوارض طولانی مدت کرونا هستند.

خون از جریان منصرف می گردد

مواردی را شاهد بوده یا شنیده ایم که مدتی پس از بهبود از کرونا، به سکته قلبی یا مغزی دچار شده و برخی عارضه ها را رد نموده و برخی دیگر به علت سکته قلبی یا مغزی از جهان رفته اند. علت چه بوده ا ست؟ دکتر صفرزاده می گوید: یکی از عوارض کرونا، ایجاد لخته خون است. اگر این لخته ها بزرگ بوده و به مغز یا قلب برسند، باعث بروز سکته قلبی یا مغزی می شوند اما لخته های کوچکی هم هستند که ممکن است در اندام های دیگر مانند کلیه ها یا کبد وارد شده و عوارض طولانی مدت ایجاد نمایند.

هنوز همه را نمی شناسیم

عوارض کرونا با این همه ناشناخته ا ست. دکتر صفرزاده ادامه می دهد: با این که بسیاری از عوارض کوتاه و طولانی مدت آن را می دانیم اما هنوز هم درباره این بیماری و عوارض آن اطلاعات کافی نداریم. بنابراین شاید برترین توصیه به بیماران این باشد که پس از انتها دوره بیماری و طی کردن دوره عادی نقاهت، اگر با هر نوع عارضه غیرعادی و تازه روبه رو شدند، حتما به متخصص مراجعه نموده و مسأله را پیگیری نمایند. به این علت که ممکن است به یکی از عوارض کرونای طولانی مدت دچار شده باشند.

هراسی که می ماند

کرونا تجربه مبارزه با مرگ و زندگی برای افراد بسیاری است؛ به ویژه آنهایی که برای درمان در بیمارستان بستری شده و برای تنفس از دستگاه استفاده نموده اند. به همین علت پس از بهبود، هراس همچنان با آنهاست. این متخصص داخلی درباره عوارض روانی ناشی از کرونا شرح می دهد: همه افرادی که به کرونا مبتلا شده اند، حدی از هراس را تجربه نموده اند. این عارضه در افراد بستری شده در بیمارستان که از ونتیلاتور برای تنفس آنها استفاده شده، شدیدتر است. در واقع هرچه تجربه هراس از مرگ ناشی از کرونا بیشتر بوده ب اشد، عارضه روانی به جا مانده از آن بیشتر است.

او اضافه می نماید: به همین علت بهبودیافتگان کرونا تا مدت ها ممکن است با اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) افسردگی و اضطراب دست و پنجه نرم نمایند. علاوه بر این که ممکن است دچار هراس ناشی از ابتلای مجدد شوند.