ارزش اسمی و ارزش دفتری

به گزارش مجله آزمون اول، ارزش اسمی سهام(Par Value) در علوم اقتصادی به ارزش صوری یک برگه سهم اطلاق می گردد.

به گزارش خبرنگاران به نقل از کارگزاری مفید ، این رقم، در هنگام تأسیس و انتشار سهام، برای هر ورقه سهم عادی، مشخص شده و در اساسنامه درج می گردد. ارزش اسمی سهام، معادل سرمایه شرکت، تقسیم بر تعداد برگه های سهام است.

باید توجه داشته داشت که وقتی صحبت از ارزش اسمی می گردد، ممکن است گروهی به ارزش اسمی اوراق مشارکت یا قرضه و گروهی دیگر به ارزش اسمی سهام فکر نمایند. در زبان انگلیسی برای این دو، واژگانی جداگانه وجود دارد. در لاتین ازPar Value برای اشاره به ارزش اسمی اوراق قرضه و از Face Value برای ارزش اسمی سهام استفاده می نمایند.

دانستن ارزش اسمی برای اوراق قرضه یا ابزارهای اقتصادی با درآمد ثابت مهم است، چراکه ارزش سررسید و همچنین ارزش دلاری بهره های پرداختی را مشخص می نماید.

ارزش اسمی اوراق قرضه در کشورهای خارجی معمولاً 100 یا یک هزار دلار است؛ اما سهام معمولاً ارزش اسمی نداشته یا ارزش اسمی کمی مثلاً یک سنت برای هر سهم دارند. ارزش روز اوراق قرضه یا مشارکت در بازار ممکن است کمتر یا بیشتر از ارزش اسمی آن باشد و به عواملی نظیر نرخ عمومی بهره بازار و اعتبار اوراق قرضه بستگی دارد؛ اما از نظر حقوق سهامداران، ارزش اسمی ارتباط کمی با قیمت سهام بازار دارد. در ایران ارزش اسمی هر سهم یک هزار ریال یا 100 تومان است و معمولاً اختلاف قابل توجهی با ارزش بازار سهام دارد.

ارزش اسمی یک سهم، قیمتی است که عرضه اولیه سهام شرکت براساس آن قیمت انجام می گردد. ارزش اسمی هر سهم شرکت های پذیرفته شده در بورس ایران، یک هزار ریال است. مبلغ ارزش اسمی، بر روی برگه های سهام درج می گردد. در تصویر زیر، نمونه یک برگه نشان داده شده است. همان طور که مشاهده می کنید، کل سرمایه شرکت، تعداد سهام منتشر شده و ارزش اسمی هریک از سهام، به علاوه تعداد سهامی سهامدار در اختیار دارد، بر روی برگه سهام درج شده است.

ارزش دفتری و کاربرد آن

در علوم اقتصادی ارزش دفتری(Book value) از تقسیم حقوق صاحبان سهام در ترازنامه بر تعداد سهام به دست می آید و براساس آن در صورت انحلال شرکت و پس از پرداخت تمام بدهی های شرکت به ازای هر سهم نصیب سهام داران می گردد.

به بیان دیگر اگر مجموع بدهی های شرکت را از مجموع دارایی های آن کم کنیم، مبلغ به جامانده نشان دهنده مجموع ارزش سرمایه سهامداران شرکت یا به تعبیر دقیق تر، مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت خواهد بود. حال اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد سهام تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر ارزش دفتری هر سهم است.

برای مثال، فرض کنید مجموع ارزش دارایی های شرکت الف در سرانجام سال اول فعالیت آن، 10 میلیارد تومان است. این شرکت همچنین در مجموع هفت میلیارد تومان به بانک ها و سایر شرکت ها، بدهی دارد؛ بنابراین، مجموع حقوق صاحبان سهام این شرکت سه میلیارد تومان خواهد بود. حال اگر شرکت مذکور در مجموع تعداد 20 میلیون سهم منتشر نموده باشد، ارزش دفتری هر سهم این شرکت 150 تومان خواهد بود. دلیل ذکر کلمه دفتر در ارزش دفتری سهم هم این است که اعداد و ارقام مربوط به دارایی ها و بدهی های شرکت، براساس ارقام ثبت شده در دفاتر حسابداری شرکت، مدنظر قرار می گیرند.