بیگارگاه های مالی؛ آری یا نه؟

به گزارش مجله آزمون اول، به گزارش خبرگزاری کتاب ایران فقر از جمله مفاهیمی است که در تمام کشورهای دنیا فارغ از نظام سیاسی یا مالی آن ها ریشه دوانده است و حالا مدت هاست به یکی از مهم ترین مباحث مالی و اجتماعی تبدیل شده است. فقر البته ابعاد مختلفی دارد اما آنچه بر این واژه غالب است، همانا فقر مالی است که خود زمینه ساز دیگر اشکال فقر از جمله فقر فرهنگی می گردد.

گریز از فقر بیگارگاه ها در اقتصاد دنیای عنوان کتابی است از بنجامین پاول که فقر را به صورت یک پدیده حاصل از دنیای سازی و سیاست های تمامیت خواه مالی توسط کشورهای ثروتمند می بیند. به اعتقاد او بخش بزرگی از فراوری دنیا، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، حاصل کار طاقت فرسای کارگرانی است که با دستمزدهای اندک کار می نمایند و تحت ستم جسمی و روانی کارفرمایان قرار می گیرند. کارخانه هایی که این کارگران در آنها کار می نمایند، طبق معیارهای امروزی، بیگارگاه هستند و فقط کسانی حاضرند در آنها کار نمایند که چاره ای ندارند مگر تن دادن به کارهای سخت با دستمزدهای اندک. این واقعیتِ مالی - اجتماعی، اقتصاددانان دنیا را به دو گروه تقسیم نموده است. گروهی خواستار برهم زدن فراوریِ بیگارگاهی هستند و گروه دیگر معتقدند، وضع کارگرانِ شاغل در این بیگارگاه ها، دست کم از وضع بیکاران بهتر است. این کتاب در حقیقت درباره این دو نگاه و نتایج آنها برای تهیدستان است. نتایجی که البته شاید به مذاق بسیاری از هواداران اقتصادهای چپ خوش نیاید چرا که به نظر نویسنده بودن این بیگارگاه ها بهتر از نبودنشان است.

فصل بندی کتاب

کتاب در 11 فصل سامان یافته است و بعضی از فصل ها با توجه به موضوع مورد اشاره دارای پیوست هستند. فصل اول(مقدمه)، فصل دوم جنبش ضد بیگارگاهی، فصل سوم اقتصاد مشخص دستمزد در بیگارگاه ها، فصل چهارم برایم گریه نکن کتی لی: مقایسه دستمزد بیگارگاه ها با دیگر گزینه های شغلی، فصل پنجم قوانین سلامت، ایمنی، و شرایط کار، فصل ششم پشتیبانی از بچه ها، فصل هفتم آیا خرید محصولات فراوریی بیگارگاه ها اخلاقی است؟ فصل هشتم پیشینه بیگارگاه ها 2010-1780، فصل نهم فرآیند توسعه افتصادی، فصل دهم آنچه از دست اعضای جنبش ضدبیگارگاهی برمی آید و فصل یازدهم سخن پایانی، عناوین اصلی فصل بندی کتاب را تشکیل می دهند. همانطور که از فصل بندی کتاب برمی آید نویسنده در پی این است که جنبه های گوناگون این مفهوم و رابطه آن ها با فقر را مورد آنالیز و واکاوی قرار داده و سوال هایی که در این میان در ذهن خوانندگان ایجاد می گردد را پاسخ گوید. کتاب در این جهت از مثال های تاریخی و مقایسه ای در کشورهای مختلف نیز بهره می گیرد.

بنجامین پاول

بنجامین پاول نویسنده کتاب، که استاد اقتصاد دانشگاه تگزاش است، سال های زیادی از زندگی علمی و حرفه ای خود را صرف مطالعه فعالیت بیگارگاه ها و نقش آن در بازار کار و اشتغال کشورهای میزبان، زنجیره، فراوری دنیای، کاهش فقر در کشورهای در حال توسعه، راه کارهای بهبود شرایط کار و شرایط شاغلین این بنگاه ها نموده است.

بیگارگاه ها آری یا نه؟

همانطور که مترجم در دیباچه این اثر بیان می نماید، گریز از فقر دفاع کاملی است از بیگارگاه های دنیا سومی. به باور نویسنده این بیگارگاه ها بهترین فرصت های موجود را برای کارگران فراهم نموده و نقش مهمی در فرآیند توسعه، که در نهایت منجر به افزایش دستمزدها و بهبود شرایط کار می گردد، بازی می نمایند. نویسنده ضمن پذیرش بسیاری از مسائل موجود در بیگارگاه ها، بر این باور است که نوع نگاه به بیگارگاه ها باید دچار دگرگونی اساسی شده و از نگاهی احساسی و غیر علمی، مانند نوع نگاه اعضای جنبش ضد بیگارگاهی، به نگاهی مبتنی بر قواعد و قانونمندی های علم اقتصاد و در چارچوب قوانین اقتصاد بازار، تبدیل گردد.

بر اساس استدلال های بنجامین پاول و داده های ارائه شده در کتاب، دستمزد پرداختی به شاغلین بیگارگاه ها به مراتب بالاتر از میانگین دستمزد پرداختی در اقتصاد کشور میزبان است و یا در خصوص کار بچه ها به باور او اشتباه است اگر فکر کنیم بسته شدن بیگارگاه ها موجب بازگشت بچه ها به مدرسه و یا پرداختن به بازی و سرگرمی خواهد شد. برعکس به دلیل اینکه بچه ها شاغل در بیگارگاه ها نقش مهمی در تامین درآمد خانواده خود بازی می نمایند، بیکار شدن شان نه تنها موجب بهبود شرایط شان نخواهد شد، بلکه از دست رفتن بخشی از درآمد ناچیز خانواده به گسترش فقر نیز می انجامد.

نویسنده این اثر با استفاده از نظریه مالی، می گوید بخش زیادی از اقدامات پیشنهادی اعضای جنبش ضد بیگارگاهی برای بهبود شرایط کار بیگارگاه ها در عمل موجب بدتر شدن شرایط کارگرانی می گردد که اعضای جنبش خواستار یاری به آن ها هستند.

کتاب گریز از فقر؛ بیگارگاه ها در اقتصاد دنیای به قلم بنجامین پاول با ترجمه علی حبیبی به همت انتشارات دنیای اقتصاد در 242 صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 40 هزار تومان در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.