ساخت 14 پایه تله کابین و بلندمرتبه سازی اثر ملی کرمانشاه را تهدید می کند
به گزارش مجله آزمون اول، زنگ ها برای تهدید سنگ نگاره های ساسانی طاق بستان به صدا درآمده است. کلنگ های ساخت وساز 14 پایه بلند تله کابین به زمین کوفته شده و کارشناسان میراث فرهنگی را نگران کرده است که مبادا سودای راه اندازی چنین سازه هایی ثبت جهانی این اثر را تهدید کند. علاوه بر این، ساخت وسازهای غیرمجاز هم بیمِ هر روزه این نقش برجسته است؛ مثل ساخت وساز در زمین های شخصی اطراف اثر و بلندمرتبه سازی ها چشم در چشم طاق های ساسانی. مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه می گوید که شهرداری در این زمینه همکاری خوبی با میراث فرهنگی ندارد و از طرف دیگر بودجه ای که برای تملک دریافت می شود، نزدیک به صفر است. با این فرایند، وضع یکی از منحصربه فردترین نقش برجسته های جهان به خطر افتاده است.
فرورفتن پایه های تله کابین در محوطه تاریخی
عملیات ساخت تله کابین در حالی دوباره از سر گرفته شده که پیش از این در دهه 80 و اوایل دهه 90، قرار بر ساخت تله کابین بود و هر بار به در بسته خورد. حالا در قسمت غربی پارک کوهستان پایه ای که در گذشته ساخته شده بود، باقی است و جهت تازه ای تعریف شده که به دشت کاهو می رسد. سارا الماسی، کارشناس مرمت بنا و بافت های تاریخی و فعال میراث فرهنگی، به شهروند می گوید که این دشت در ارتفاعات طاق بستان هم گونه های گیاهی غنی دارد و هم بیرون زدگی های باستان شناسی که نیازمند بررسی است: مساحتی که برای آن منطقه برای امکانات و تجهیزات در نظر گرفته اند، بسیار زیاد است. با فرض قرارگیری رستوران و ایستگاه تله کابین و امکانات مختلف، بخش زیادی از آثار تاریخی و محیط زیست آسیب خواهد دید. براساس این طرح، تله کابین از بخش غربی پارک کوهستان بالا می رود، در دشت کاهو توقفی دارد و در نهایت در بخش شرقی بعد از طاق های ساسانی پایین می آید. در بخش شرقی هم آثاری وجود دارد و جزو محوطه های باستانی است.
در حال حاضر عملیات خاکی سایت پایین انجام شده و تهیه نقشه های اجرایی خط تله کابین به یکی از شرکت های سرمایه گذاری سپرده شده است. بنا به گفته وحید شامبیاتی، رئیس سازمان سرمایه گذاری و مشارکت های شهرداری کرمانشاه، مبدأ شروع پروژه از ضلع شمال غربی پارک کوهستان خواهد بود و به تازگی مناقصه ای برای اجرای این پروژه برگزار شده است. اگر چه تبلیغات رسانه ای برای ساخت تله کابین از مدت ها پیش شروع شده و صدای مخالفت دوست داران میراث فرهنگی هم شنیده می گردد؛ اما این طور که رئیس سازمان سرمایه گذاری و مشارکت های شهرداری کرمانشاه گفته، کار مطالعات اولیه، تأمین قطعات و تهیه نقشه های مورد نیاز هنوز انجام نشده است. او زمان اجرای پروژه را 18 ماه و اعتبار مورد نیاز را 17 میلیارد تومان عنوان کرده؛ اینها همه برای کابین های 6 نفره ای است که در طول 1480 متر در اطراف طاق بستان کشیده می گردد و 14 پایه بلند دارد. الماسی می گوید این تأسیسات در قسمت شمالی، محوطه ای بازمانده از عصر پارینه سنگی و همچنین دست ساخته های سنگی انسان های اولیه را در ارتفاعات صخره ای مشرف به دشت کاهو ویران خواهد کرد. از سوی دیگر این پروژه که طرح اولیه آن به سال 86 برمی گردد، هنوز مجوز کمیسیون ماده 5 را دریافت نکرده است.
یک زمین در حریم طاق بستان به جای زمین استانداری
در نقشه مصوب سال 97 مجموعه طاق بستان، بخشی به رنگ زرد درآمده که از محوطه تاریخی، شکارگاه خسرو و تپه باستانی مراد حاصل جداست. این زمین ها مربوط به شخصی به نام الف.میم است. یک منبع آگاه به شهروند می گوید: زمانی که می خواستند ساختمان استانداری کرمانشاه را بسازند، زمین این فرد را گرفتند و به ازای آن، زمینی در محوطه طاق بستان به او دادند. با توجه به تغییرات عرصه و حریم، حالا او می تواند در این منطقه هتل بسازد. طرح هم داده و قرار است مجوز ساخت وساز بگیرد. با این همه چون از طرف میراث فرهنگی از داشتن یک سری کاربری ها منع شده، از میراث فرهنگی و شهرداری شکایت کرده است. هرچند درنهایت در حکم دادگاه آمده که میراث فرهنگی به وظیفه اش عمل می کند و در صورت وجود خسارت، شهرداری می تواند در این زمینه اقدام کند.
قرار است پایه تله کابین کوتاه گردد
امید قادری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمانشاه در گفت وگو با شهروند می گوید تله کابینی که قرار بر ساخت آن است، ادامه همان پروژه غیرفعال قبلی است و حالا روی پایه های قبلی درحال تکمیل پروژه اند. او تأیید می کند که پایه های انتهایی در مناطقی قرار خواهد گرفت که ارزش تاریخی دارد: با توجه به کاوش هایی که در قسمت های بالایی منطقه انجام شده است، از آنها خواستیم سه پایه آخر را عقب تر ببرند و از دشت کاهو دورتر کنند. دراین باره صورت جلسه شده است و ما هم پیگیر هستیم. قرار شده است آن سه پایه انتهایی را کاوش کنیم و اگر ارزش فرهنگی آن اثبات شد، محل قرارگیری سه پایه آخر با نظر ما تغییراتی خواهد داشت. به گفته او آنها کار را به تازگی در پایین منطقه شروع کرده و هنوز به قسمت های بالایی نرسیده اند: این ساخت وساز در عرصه میراثی نیست، در حریم است. در طول سنوات گذشته بحث های کارشناسی مختصری درباره آن صورت گرفت و نخستین مجوز آن هم به سال 86 برمی گردد، اما در سال های 91 و 95 هم فعالیت هایی داشته اند.
آن ملک شخصی در منطقه ممنوع نیست
مدیرکل میراث فرهنگی کرمانشاه درباره محدوده زرد نقشه عرصه و حریم که زمین شخصی در آن قرار گرفته است هم توضیحی دارد: آنجا هفت، هشت مالک وجود دارد، بخشی از آن زمین های دولتی و شهرداری و یکی از مالکان هم شخصی است. در آن محدوده، طبق ضابطه عرصه و حریم طاق بستان، ساخت وساز ممنوع نیست، اما طرح هایی که پیاده می گردد، باید با حداقل ارتفاع باشد که منظر را خراب نکند، یعنی ارتفاع بیشتر از پنج ونیم متر ممنوع است. به گفته او این مالک شخصی، بابت ضوابط سختی که اعمال شده، به سازمان بازرسی و وزارت میراث شکایت برده است: دو جلسه تخصصی تشکیل دادیم که طرحش را ارایه کند، اما آن طرح رد شد. به او توصیه کردم که دنبال سازه های سبک برود، اما سازه های سنگین آورده بود، ساخت وسازهای وسیع با نماهای کامپوزیتی که سطح اشغال بالایی دارد.
شهرک متروکه در کنار طاق بستان
او گله می کند که ساخت وسازهای بسیاری، حریم اثر ساسانی را مخدوش کرده اند و وجودشان خوشایند نیست: همین حالا در فاصله 30-20 متری اثر، یک شهرک متروکه وجود دارد که خیلی هم ناخوشایند است. علاوه بر این، روبه روی طاق بستان کبابی ها هم چنین وضعی دارند. با این همه، با توجه به شرایط نه دولت توان تملک همه اینها را دارد، نه می گردد برای ساکنان از نظر انسانی هیچ حقوقی قائل نشد. از سوی دیگر ساخت یک میهمانسرا متعلق به سپاه هم پیش از این سروصدا به پا کرده بود که حالا قادر می گوید آنها ارتفاع سازه را کم کرده اند: این سازه 2کیلومتر از طاق دور است و ارتفاعش را کم کردیم که حریم منظری را مخدوش نکند. 6 طبقه بود و در حد سه طبقه آمد، از آنها خواستیم طرح معماری اش نمایی شبیه کوه داشته باشد تا با محوطه سازگار گردد. او از ساخت وسازهای شهرداری در عرصه تاریخی هم گله می کند: شهرداری در محدوده پارک کوهستان و در عرصه طاق بستان (ضلع غربی) ملکی دارد که گورستان اشکانی است و باید به محوطه تاریخی ملحق گردد، اما شهرداری کرمانشاه هیچ گونه همکاری با میراث فرهنگی ندارد. درخواست کردیم آن فضا را آزادکنند، اما نمی دهند.
منبع : شهروند
منبع: چمدانdorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری