اردوهای دانش آموزی ایران خاستگاه شاعران مهاجر افغانستان بوده است - مجله آزمون اول

سیدعلی موجانی گفت: تاریخ افغانستان به ویژه در دوره پرالتهاب غزنویان نشان می دهد آنچه در قلمرو زبان فارسی و در جغرافیای شبه قاره به لطافت فضا یاری کرد، شعر بود. کوشش نسل بازمانده از نسل شاعران عظیم پارسی گو این امید را در ما زنده می نماید که به اعتبار کوشش ادبی و فرهنگی آنها، شاهد افزایش امنیت در این پهنه باشیم.

رئیس کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه ادامه داد: افغانستان هم مرز با ماست و امیدواریم این همبستگی فرهنگی به همبستگی بیشتر دو ملت یاری شایانی کند.

موجانی با بیان اینکه ما و ملت افغانستان، هر دو در یک محیط فرهنگی فاخر هستیم، اضافه نمود: ایران و افغانستان بر اساس دلایل گوناگون باهم احساس نزدیک بودن و همبستگی می نمایند. اگر هزاره ها از نظر مذهبی به مردمان ایران نزدیک اند، در حوزه تمدنی ایران، عناصر دیگری غیر از دین و آیین هست که نه ربطی به نژاد، نه ارتباطی به زبان و نه رابطه ای به دین دارد. آنها با ما سنخیتی ندارند، اما خودشان را در امتداد فرهنگ و تمدن ایران می دانند و ما را مفتخر به این هماوردی نموده اند که در میان آنها حتی می گردد از مسیحیان در این عرصه نام برد.

تأکید سفیر افغانستان بر انکارناشدنی بودن اهمیت زبان فارسی

در ادامه این برنامه، نصیر احمد نور، سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در ایران به سخنرانی پرداخت. وی گفت: خوشحالم که در محفل شعرا و ادبای کشورم حاضرم؛ آن هم در جایی که به زبان فارسی شعر می خوانند. زبانی که نسل ها و قرن ها پیشگام بوده و زبان تالیف، ترجمه، دیپلماسی و تدریس در دهه های مختلف به شمار می رفته است.

سفیر افغانستان در ایران اضافه نمود: این زبان خصوصیت ها و ویژگی هایی دارد که ممکن است در سطح زبان های جهانی نظیر نداشته باشد. مهم ترین خصوصیت این است که در قلمرو پهناوری، زبان همه بوده است؛ زبانی که در خدمت همگان و همگان در خدمت این زبان بوده اند و این، سر ماندگاری و دوامش بوده است.

احمد نور گفت: فارسی زمانی دوباره صندلی خود را در عرصه علم و فرهنگ و دفتر و دیوان و تالیف و ترجمه و تدریس در دوره سامانیان از سر گرفت که در یک دوره هزار ساله، زمامداران ایران عظیم از نظر نژادی زبانشان فارسی نبوده است، اما گسترش زبان فارسی را در دستور کار خود قرار داده اند.

وی گفت: اگر غزنوی ها نبودند، این زبان باز هم به زندگی خود ادامه می داد؟ آیا اگر این زبان نبود، تمدن شبه قاره هند باقی می ماند؟ آیا اگر این زبان نبود، غزنه می توانست نقش محوری در دانش پروری داشته باشد؟ خصوصیت زبان فارسی با نقش استادی و مهربانی خود نسبت به همه اقوام و تبارها در هیچ زبانی نیست. اگر اینطور نبود، حکومت مغول ها این زبان را انتخاب نمی کرد؛ در حالی که زبان اصلی و اولیه شان فارسی نبوده است.

سفیر جمهوری اسلامی افغانستان تأکید کرد: اگر دوستداران این زبان می خواهند نقش استادانه گذشته خود را باز یابند، باید به تبیین خصوصیت تاریخی آن بپردازند و برای حفاظت آن دست به کار شوند. زبان فارسی، نگاه فراقومی نسبت به همه دارد و با مهر به همه می نگرد.

احمد نور در پایان از اقدام وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در دعوت از اندیشمندان و شاعران افغانستان قدردانی کرد.

اردوهای دانش آموزی شاعران دو کشور را پیوند داد

محمدکاظم کاظمی، شاعر پارسی گوی افغان، سخنرانی بعدی این برنامه بود. وی گفت: شعر فارسی، موجب وفاق بین مردم دو کشور شده است. دو ملت افغانستان و ایران، مناسبات نیکویی داشته اند و این مناسبات، برخاسته از مشترکات و یگانگی فرهنگی و زبانی از دیرباز بوده است که تا امروز، همین فرهنگ مشترک، حلقه محکم دو ملت در وفاق و دوستی بوده است.

این شاعر افغان اضافه نمود: درگیری ها و مناقشات در دویست ـ سیصد سال بین زمامداران و کدورت های بین دو کشور در مناسبات فرهنگی هم اثر گذاشته و ملت دو کشور، آنطور که باید، انیس و مونس هم نیستند. اما در این بین، گروهی بوده اند که همیشه بر این همدلی و وفاق پای فشرده اند و آنان کسی نیستند جز اهالی شعر و ادبیات.

کاظمی در ادامه گفت: احساسات می تواند بین ملل غیرهمزبان هم اثر بگذارد و علاقه و احترام آنان را برانگیزاند. در حالی که موضوع مهم همزبانی در سه کشور در قلمرو زبان فارسی، یعنی ایران، افغانستان و تاجیکستان در حوزه شعر می تواند در بیان این همزبانی اثر بیشتری داشته باشد.

این شاعر افغان با اشاره به نقش شاعران مهاجر در ایران گفت: پدیده مهاجرت توانست موجب شناخت دو ملت باشد. قبل از آن، گاه به گاه نامهربانی هایی نسبت به مردم افغانستان روا داشته می شد که به علت ناشناختگی بود. در حالی که اگر می دانستیم چقدر ریشه های مشترک ادبی، مذهبی و تمدنی داریم، دیگر چیزی لازم نبود برای نزدیک شدن دو ملت.

وی تأکید کرد: این عدم شناخت بسیار بوده است؛ تا حدی که مردم ایران نمی دانستند ملت افغانستان همزبان آنهایند. البته در قدیم این بی اطلاعی بیشتر بود. این در حالی است که بسیاری از مفاخر زبان فارسی از افغانستان برخاسته اند. از طرف دیگر، مردم افغانستان نسبت به ایرانی ها بدگمان بودند و فکر می کردند که ایرانی ها دوست ندارند این مفاخر را به آنها نسبت بدهند. البته ملی گرایی پهلوی ها به این قضیه بیشتر دامن می زد. ضمن اینکه نباید از این موضوع هم قافل شد که زدودن زبان فارسی هم در میان بعضی زمامداران افغانستان وجود داشته است که همه اینها موجب نوعی کدورت شده است.

کاظمی گفت: شاعران افغانستان قبل از مهاجرت به ایران، حقیر شمرده می شدند، اما مهاجرت فرصت بسیار خوب آشنایی و پیوند بیشتر را فراهم کرد. این مهاجرت برای ما سودمند بود؛ چرا که شاعران مهاجر نقش پررنگ تری در تبیین همزبانی و وفاق دو ملت داشتند. شاعران مهاجر تصویرگر روشن این همزبانی ها شدند.

شاعر شعر معروف پیاده آمده بودم، پیاده خواهم رفت گفت: نسلی از جوانان شاعر ایران و افغانستان در اوایل دهه 70 در اردوی دانش آموزی با شاعران و نویسندگان ایرانی شرکت کردند که می گردد آنها را یاران دبستانی بنامیم. آنها با شرکت در این اردوها به مرحله تاثیرگذاری رسیدند و با یک تعداد دانش آموز مکاتبه و مراوده ادبی پیدا کردند. حالا همان دانش آموزان ایرانی و افغانستانی در دو کشور دارای مقامات سیاسی، فرهنگی و رسانه ای هستند.

حقوق بشر مقوله وارداتی نیست

مدیرمسئول نشریه در دری در خلال شعرخوانی ها به سخنرانی کوتاهی پرداخت و گفت: مسئله ای در یک دهه اخیر در جهان با عنوان حقوق بشر، بسیار مورد بحث و تبادل نظر قرار می گیرد که در خصوص افغانستان این عبارت زیاد گفته می گردد و کشور ما را به رعایت نکردن حقوق انسان ها متهم می نمایند.

سیدابوطالب مظفری ادامه داد: هفت ـ هشت سال پیش، مردم افغانستان گمان می کردند که حقوق بشر، مثل سایر پدیده های غربی، یک امر وارداتی است و آن را نمی پذیرند. در روستاها مردم به کسانی که در این باره سخن می گفتند، خرده می گرفتند و آن را یک موضوع خارجی تلقی می کردند. من در جمعی صحبت کوتاهی کردم و گفتم مشکل ما در طرح قضیه حقوق بشر، این بوده که طوری موضوع را مطرح کردیم که همگان فکر کردند حقوق بشر مثل جامعه مدنی است. انگار موضوع حقوق بشر در آیین این مملکت کهن مطرح نبوده و از آن طرف جهان مثل سوغات برایش آورده اند. در حالی که حقوق بشر مثل موبایل نیست و چه خوب است که ما آن را بومی کنیم.

وی گفت: بومی سازی این موضوع به آن معناست که در ادبیات و شعر ما این مفاهیم بیاید. چرا که چیز بیگانه ای نیست و مفاهیم بلند و ارزشمندی در عرفان درباره حقوق انسان ها داریم که فکر نمی کنم در کشورهای دیگر وجود داشته باشد.

مظفری گفت: وقتی عارفی می گوید: از دروازه چین تا اسپانیا اگر خاری در پای کسی بخلد، انگار در قلب من فرو رفته است. مفهوم آن چیست؟ یا نقل است از شیخ ابوالحسن خرقانی که بر سر در خانقاه خودش نوشته بود: هرکس به اینجا وارد شد، نانش دهید و از ایمانش نپرسید. این عین حقوق بشر است.

مدیر مسئول نشریه در دری گفت: مسئله انسان دوستی، موضوع وارداتی در ادبیات فارسی نیست. حقوق بشر در سراسر ادبیات و شعر ما وجود دارد و مشهود است. شاهنامه، کتاب جنگ نیست و به ادبیات نژادی نمی پردازد. همین شاهنامه سراسر جنگ است، اما به خاطر صلح. فردوسی در سراسر شاهنامه از انسان دوستی سخن گفته است. حتی در بیت معروف میازار موری که دانه کش است/ که جان دارد و جان شیرین خوش است این مهربانی مشاهده می گردد.

مظفری در پایان سخنانش گفت: نباید بگذاریم غربی ها ما را به خشن ترین ملت های تاریخ شهره نمایند. در حالی که هرجا ستیز و کشتن انسان هست به پای فرهنگ و دیانت مسلمانان می گذارند.

این شاعر افغان در ادامه سخنانش، قطعه شعری هم قرائت کرد.

سارا محمدی از شاعران جوان خانه ادبیات افغانستان، حکیم علی پور، شوکت علی محمدی شاری، محمود هلمند، کبری حسینی و چند تن دیگر از شاعران کشور همسایه در این شب شعر به شعرخوانی پرداختند. همچنین سیدنادر احمدی، شعری از محمدآصف فکرت، شاعر و ادیب افغان مقیم اتاوا برای حضار خواند که حکم پیغام به این شب شعر را داشت.

در پایان این شب شعر، یک گروه موسیقی افغانستان، قطعاتی را به صورت زنده به مناسبت عید سعید غدیر اجرا کرد که با استقبال گرم مهمانان روبرو شد.

pariblog.ir: پری بلاگ | در دنیایی از وبلاگ ها و وبسایتهای خبری و علمی چرخی بزنید