تاثیر غذا بر خلق وخو

به گزارش مجله آزمون اول، درباره رژیم غذایی پرسروتونین و آثار آرام بخش آن، خیلی صریح باید بگویم موضوعی که به این شکل مطرح می گردد و باعث می گردد یک یا چند ماده غذایی ناگهان به این صورت پررنگ گردد، جنبه تجاری آن از جنبه علمی اش بیشتر است! وقتی شما تیتر می زنید: رژیم پرسروتونین؛ مقاله تان بیش از آنکه علمی باشد، تجاری است. واقعیت این است که فراوری

نویسنده:دکتر محمدرضا وفا

درباره رژیم غذایی پرسروتونین و آثار آرام بخش آن، خیلی صریح باید بگویم موضوعی که به این شکل مطرح می شود و باعث می شود یک یا چند ماده غذایی ناگهان به این صورت پررنگ شود، جنبه تجاری آن از جنبه علمی اش بیشتر است! وقتی شما تیتر می زنید: رژیم پرسروتونین؛ مقاله تان بیش از آنکه علمی باشد، تجاری است. واقعیت این است که فراوری سروتونین در بدن به صورت دقیقی تنظیم می شود. توجه به این موضوع که غذا خوردن ما سبب شود مقدار سروتونین از حد خود بالاتر برود و بتواند بر خلق و خو و رفتارمان تاثیر بگذارد، چندان علمی نیست.

سروتونین در بدن از اسید آمینه تریپتوفان ساخته می شود و عوامل مغذی مختلفی در این سنتز دخالت دارند، بنابراین اگر کمبود هر یک از آنها وجود داشته باشد، این امر می تواند به شکل قابل توجهی در سنتز این واسطه شیمیایی اثر بگذارد. مثلا اگر شخصی به طور قابل توجهی دچار کمبود ویتامین B6 (منابع آن عبارت اند از جگر گوساله، سیب زمینی، موز، عدس و اسفناج) شود این موضوع می تواند در سنتز سروتونین اثر مثبت بگذارد و از آنجا که سنتز سروتونین به ویژه در یک فرد بالغ به طور بسیار دقیقی تنظیم می شود، خوردن یک ماده غذایی دارای تریپتوفان بالا می تواند سروتونین بیش از حد مورد احتیاج بدن فراوری نموده و سطح آن را در بدن افزایش دهد.

به عبارت ساده تر این موضوعی است که یک طرفه مصداق دارد، یعنی کمبود موادمغذی که در سنتز سروتونین نقش دارند می توانند بر سنتز سروتونین تاثیر بگذارند ولی افزایش موادی که در سنتز سروتونین نقش دارند نمی تواند الزاما موجب افزایش فراوری این ترکیب در بدن شوند، یعنی اینکه اگر تیتر را بگذاریم: رژیم غذایی ای که سروتونین را افزایش می دهد، این موضوع از نظر فیزیولوژیک بدن، سنتز سروتونین را دقیقا تنظیم می نماید، علمی نیست؛ چون بدن یک فرد سالم، سنتز سروتونین را به شکلی کاملا تنظیم شده کنترل می نماید و همان مقداری را که لازم داریم، می سازد و مورد استفاده قرار می دهد. پس اگر به طور مثال غذاهایی مصرف کنیم که پرپروتئین هستند، این پروتئین در بدن هضم و جذب می شود و تریپتوفان، پیش ساز فراوری سروتونین آماده مصرف خواهد بود. پس در صورتی که کمبودی در مصرف منابع این ماده مغذی احساس شود، اصلاح این عادت مفید خواهد بود.

فواید رژیم متعادل

واقعیت قضیه این است که سروتونین یک واسطه شیمیایی است که سبب بروز حالت ریلکسیشن یا آرامش و استراحت در بدن می شود، بنابراین اگر بدن در شرایط سوء تغذیه دچار کمبود سروتونین شود چون تعادل بین واسطه های شیمیایی که سبب تحریک می شوند مثل آدرنالین و این حامل عصبی که آرام نماینده است به هم می خورد، نهایتا حالت های حساسیت، تحریک پذیری و بی قراری در فرد به وجود می آید، بنابراین تمام داستان به این ترتیب خلاصه می شود که اگر ما تغذیه سالم و متعادلی داشته باشیم و از الگوی صحیح غذایی پیروی کنیم نهایتا هم ویتامین ها و املاح و پیش سازهای لازم برای سنتز سروتونین در بدن فراهم می شود و هم پیش سازهای لازم برای واسطه های شیمیایی که حالت های تحریک نمایندگی در بدن به وجود می آورند مثل آدرنالین و نورآدرنالین و تعادل برقرار می شود و خلق و خو و عملنمودهای سریع و صحیح ذهنی و مغزی هم به جای خود برخواهند گشت و ولی افرادی که حالت های تحریک پذیری و حساسیت زیادی دارند، شاید با این تصور که غذای پرپروتئین بخورند یا غذایی بخورند که به طور طبیعی تریپتوفان بالایی داشته یا پیش سازهای طبیعی سنتز سروتونین مثل موز یا شیر و لبنیات یا مواد تخمیری مثل دوغ و ماست مصرف نمایند، بتواند یاری شان کند، اگر مساله سوءتغذیه یا کمبود پروتئین یا موادمغذی دخیل در سنتز سروتونین باشد، این موضوع می تواند مؤثر باشد، در غیر این صورت همان طور که بارها گفته ایم اگر کمبودی وجود نداشته باشد مصرف بیشتر منابع غذایی پیش سازهای سنتز سروتونین سبب افزایش فراوری این ترکیب و آرامش بیشتر نمی شود. جالب است بدانید که مواد غذایی پروتئینی، بعضی میوه ها مثل موز و میوه های گرمسیری، لبنیات به ویژه لبنیات تخمیری مثل ماست و دوغ(البته از نوع کم چرب) به طور طبیعی پیش سازهای سنتز سروتونین را دارند. شاید به همین علت است که بلافاصله بعد از خوردن دوغ احساس خواب آلودگی می کنیم. در شکلات هم مقداری ترکیبات آمینی وجود دارد که می تواند به اسم پیش ساز سروتونین مورد استفاده قرار گیرد و در نهایت موجب آرامش بیشتر شود، البته این موضوع برای همه انواع آن صادق نیست.

آثار عکس شکلات

حتی مصرف متعادل کربوهیدرات ها و قندهای ساده هم می تواند سبب افزایش حالت آرامش شود ولی اینکه بعضی ترکیبات می توانند سبب تحریک پذیری شوند، برمی شود به اینکه بعضی ترکیبات آمینی مثل تیرامین که در شکلات (به خصوص نوع تلخ آن) وجود دارد می تواند سبب بروز حالات تحریک پذیری شود، بنابراین افرادی که اغلب تحریک پذیر هستند، بهتر است از این محصولات استفاده ننمایند. ضمناً، منابع کربوهیدرات های ساده به علت خاصیت چاق نمایندگی بهتر است هر چه محدودتر مصرف شده و از منابع غذایی کم کالری تر به منظور آرامش بیشتر استفاده شود.

خلاصه این که

برای برطرف ناآرامی و دلشوره و استرس، به جای روآوردن به رژیم های پرسروتونین باید از یک رژیم غذایی صحیح و متعادل یاری گرفت. سوءتغذیه و کمبود موادمغذی که به اسم پیش ساز در سنتز سروتونین نقش دارند، می تواند تعادل بین واسطه های شیمیایی را به هم زده و سبب تغییر در خلق و خو، مود و حالت های حساسیت زا در افراد مختلف شود. پس، از همه گروه های غذایی باید به مقدار خورد تا از هر نظر سالم بود.

منبع: http://www.salamat.com

/ن