سفر به گیلان، شهر غذاهای خاص! - مجله آزمون اول

سفر از زمانی شروع می گردد که اندیشه اش در ذهن نمایان گردد و آنان که از ذوق سفر سرشارند نیک می دانند که گیلان، سفرنامه ایست بی منتهی.

اگر بتوانم یک بار دیگر زندگی کنم، بیشتر سفر می روم این جمله ای از شاعر آرژانتینی است که امروز در جاده های شمال تجلی یافته و مردمان در سفر به پیچاپیچ سبز جاده های گیلان درنگ نمی نمایند اما آنان که سفر تخصصشان است، معتقدند امروز آوازه طعم خوش اصالت غذاهای گیلانی به شاخه ای از گردشگری نوین در این استان تبدیل شده است.

اگرچه این روزها گردشگری به واسطه چالش های پیاپی چون، گردشگری آلایندگی محیط زیست، ترافیک سرسام آور، چهره ناخوش شهری، گرانی برای مردمان شمال، احتیاجمند باز تعریف است و به طور حتم سفرهای کمپی و تهیه غذاهای سریع در چادرهای مسافرتی در تعریف گردش و گردشگری نمی گنجد اما فارغ از همه این ها گردشگری غذا که اصالتی برآمده از ذوق مادربزرگان گیلانیست، توانسته سبکی نوین از گردشگری را رقم بزند.

غذا در گیلان فرهنگ نیست، زندگیست بطوریکه امروز که فصل اشتیاق گیاه به خورشید در گیلان است و گردشگران در جاده های روستایی گیلان تصاویری را زندگی می نمایند که به نقاشی می ماند؛ مردمان روستاهای گیلان زمین، یکان به یکان مواد غذایی بومی سرزمین خویش را به توان بازو در زمین های زراعی خویش می پرورند و برای هر فصل و هر ماه، بطور گروهی آن ها را برای احتیاج یکسال آماده و ذخیره و از این راه امرار معاش نیز می نمایند.

بابک علیدوست ماسوله، دکترای برنامه ریزی روستایی می گوید: گردشگری که مجموع پدیده ها و ارتباطات ناشی از کنش متقابل میان گردشگران، سرمایه و دولت هاست، به علت خصلت بین رشته ای خود قابلیت نگرش های متفاوت را داراست و این امر سبب ارائه تعاریف بسیاری در این زمینه شده است.

وی ادامه می دهد: گردشگری فصل مشترک بین زندگی عادی ساکنان بومی و زندگی غیر عادی گردشگران را در برمی گیرد و از این حیث گیلان سرزمینی جذاب برای تجربه لحظه های نو و خوشایند است که به طبع تجربه غذاهای محلی یکی از آن ها می تواند باشد که امروز خوشبختانه به طور برجسته در فضاهای بومگردی، رستوران ها و سفر به روستاها و نقاط گردشگری استان بطور واضح ملموس است. اگرچه زندگی آدمیان بر مدار تند شهرنشینی پایدار شده و خوب نیست اگر بگوییم فرهنگ غذا در شهرها بی قوام گشته و عطر خوش غذاهای مادر بزرگ نوستالژی دیگری را رقم می زند، اما از سر شعف می گویم امروز هنوز عطر غذای مادربزرگ در گیلان نوستالژی نیست.

علیدوست ماسوله می گوید: برنامه ریزی برای گردشگری غذا یکی از زیرشاخه های گردشگری فرهنگی است که می تواند با برنامه ریزی از سوی دفاتر خدمات مسافرتی به یکی از شاخه های تخصصی گردشگری بدل گردد و رونق مالی از این حیث را در پی داشته باشد.

مؤلفه مهم غذا در آئین های بومی مردم گیلان

امروزه جغرافیای تغذیه در فضای جغرافیایی خاص خود و در ارتباط با سایر عناصر فضایی از اهداف پر هوادار و پر درآمد در کشورهای پیشرو در امر گردشگری محسوب می گردد.

ویل دورانت در کتاب تاریخ تمدن می نویسد: مساله خوراک انسان و تهیه آن بنیان تمدن را تشکیل می دهد، کلیسای جامع و معبد، موزه هنر و تالار موسیقی، کتابخانه و دانشگاه، همه روکار بنای تمدن هستند و باید چشم داشت و در پشت ظاهر مطبخ را دید.

کارسختی نیست فقط باید کوله را جمع کرد، به دوش انداخت به راه افتاد و زد به جاده های خوب.

چنانچه از تحقیقات مردم نگاری شهرهای استان گیلان بر می آید، به تقریب هیچ آئین و سنتی از اهالی این منطقه (از تولد و دندان در آوردن نوزاد تا ازدواج و بارداری و از مراسم مذهبی تا آئین های ملی و از بیماری تا سوگواری) بدون وجود غذای خاص آن مراسم رسمیت نداشته است. در این رابطه باورها و اعتقادات فراوانی در زندگی مردم مشاهده می شوند.

پیمان نوروزی یکی از روستاییان بخش مرکزی گیلان است که به عنوان یکی از فعالیت های مالی خود در حوزه گردشگری روستایی فعال است. وی ضمن دعوت برای بازدید از باغ پر رونق خویش ما را به مادربزرگی معرفی می نماید که بر زمین باغ در حال برآوردن و تهیه آلوچه دشکن (از کوبش گوجه سبز و درار - ترکیب نمک بسیار با سبزی های محلی همچون چوچاق و نعنا - با سنگ در سینی چوبی) است.

نوروزی می گوید: همه ساله گردشگران بسیاری که برای چیدن آلوچه و بازدید از نحوه فرآیند رب آلوچه، آلوچه دشکن، نحوه فرآوری باقلاقاتوق، مطنجن مرغابی (مرغابی، رب انار، مغز گردو و …)، شیرین قرمه از روستا گذر می نمایند، گذرشان به این روستا می افتد.

بی گمان ذهن مردمانمان هیچگاه بواسطه شاعرانگی های مفاخرش از روستا خالی نمی گردد؛ آنگاه که سهراب می گوید: آب را گل نکنیم، چه گوارا این آب! / چه زلال این رود! / مردم بالادست، چه صفایی دارند! / چشمه هاشان جوشان، گاوهاشان شیرافشان باد! / … مردمان سر رود، آب را می فهمند، گل نکردندش، ما نیز آب را گل نکنیم.

چنین است که اگر آبادی در هیاهوی آهن و دود و سیمان گیج نگردد، دنج ترین جای جهان خواهد بود؛ چنانکه با رشد عظیم جمعیت و چیرگی صنعت بر کره خاکی، گردشگری روستایی از سال 1945 شروع شد و امروز تقاضا برای این گونه گردشگری در جهان و کشور، روندی صعودی دارد.

گیلان، استانی غنی در گردشگری با تنوع غذایی

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان نیز در این رابطه پیوستن رشت به شهرهای خلاق جهان را فرصتی برای رونق و توسعه گردشگری استان می داند و می گوید: گیلان با 170 نوع غذای محلی یکی از استان های غنی در زمینه گردشگری فرهنگی بویژه تنوع غذایی است که این موضوع می تواند به عنوان یکی از گونه های گردشگری تخصصی غنی در بحث گردشگری برجسته و مورد اهتمام قرار گیرد.

شهرود امیر انتخابی با اشاره به این موضوع که بعضی از غذاهای گیلانی در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده، گفت: باقالاقاتوق، ترش تره و میرزا قاسمی غذاهای محلی، رشته خشکار، نان خلفه و نان برنجی شیرینی، زیتون پرورده، کاله کباب و بادمجان شکم پر چاشنی، چای محلی گیلان و انواع دم نوش های محلی به جشنواره های متعدد کشوری راه یافته اند.

وی گفت: در هیچ جای جهان صنعت گردشگری تنها بر گردشگر داخلی پایدار نیست و می بایست شرایط به گونه ای فراهم گردد تا از ظرفیت های گردشگری برای جذب گردشگری خارجی استفاده کرد. او از دفاتر خدمات مسافرتی خواست در جذب گردشگر خارجی اهتمام بیشتری داشته باشند.

اگر دهه های پیشین نگرانی غصه خویشان بود و کوشش برای نیک زیستن، امروز آدمیان بر مبنای سرعت بیش از همواره سر در گریبانند و گاه از دیوهایی می نالند که خود با تغییر رفتار آنان را برآشفته اند و امروز به شکل سرطان، بیماری های قلبی، مغزی، معده بر فضای زندگی دود اندود شده اند.

با اینکه در بسیاری از شهرها فرهنگ غذایی مردمانمان از عطر غذای دیگ های مسی مادربزرگ فاصله گرفته، اما در گیلان عطر غذای مادربزرگان نوستالژی نیست؛ بلکه تجربه ای است که امروز گردشگران دور و نزدیک را به خود فرا می خواند.

منبع: ایرنا

گروه ساختمانی آبان: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت را از ما بخواهید.